شیکاری گەرمی جیاکاری (DTA)
پێشەکی:
شیکاری گەرمی جیاکاری (DTA) تەکنیکێکی شیکاری گەرمییە کە زۆر خاڵی هاوبەش لەگەڵ تەکنیکی پێوەری گەڕانی جیاکاری (DSC)دا هەیە. DTA شیکارییەک بەکاردێت بۆ لێکۆڵینەوەی گۆڕانکارییە گەرمییەکان لە مادەکاندا. بەراوردکردنی پلەی گەرمی نمونە لەگەڵ پلەی گەرمی سەرچاوەیەک دەکات (بەزۆری مادەیەکی ناکارا). لەکاتێکدا DSC پێوانەی ئاڕاستەی گەرمی پێویست دەکات بۆ پێوانەی گۆڕانی پلەی گەرمی.
لە شیکاری DTA دا، دەبێت مادەکە (نمونە) و سەرچاوە بێکارەکە (نمونەی چاودێری) بەر هەمان سووڕی گەرمی بکەون (واتە هەمان بەرنامەی سارکردن یان گەرمکردن)، لەکاتێکدا هەر جیاوازییەک لە پلەی گەرمی نێوان نمونەی تاقیکردنەوە و نمونە سەرچاوەییەکە تۆمار دەکرێت. ئەم جیاوازییە لە پلەی گەرمیدا (جیاکاری) لە دژی کات یان پلەی گەرمی دەکێشرێت.
لە هێڵکاری DTA دا، هەر گۆڕانکارییەک لە نمونەدا کە دەبێتە هۆی دەرچوونی گەرمی یان هەڵمژینی لەگەڵ لادانێکەوە لە پلەی گەرمی مادە سەرچاوەییەکە دێت. ئەم جیاوازییە لە پلەکانی گەرمیدا بەراورد بە پلەکانی گەرمی بەرنامەکە کە سیستەمی گۆڕانکاری پێی دەستپێدەکات زانیاری بۆ شیکار دابین دەکات سەبارەت بە پلەکانی لادانی گۆڕانکاری و ئایا گواستنەوەی گەرمی هەڵمژ یان بڵاوکەرەوەیە. دیاریکردنی ناوەڕۆکی گەرمی و توانای گەرمی دیاریکراوی نمونە لە نێو گرنگترین بەکارهێنانەکانی ئەم شیکارەیە.
بنەمای کارکردن:
شیکاری DTA (شیکاری گەرمی جیاکاری) تەکنیکێکی شیکاری پێشکەوتووە کە بەکاردێت بۆ لێکۆڵینەوەی گۆڕانکارییە گەرمییەکان کە لە مادەکاندا ڕوودەدەن کاتێک بەرەوڕووی گۆڕانکاری لە پلەی گەرمی دەبنەوە. ئەم تاقیکردنەوەیە بەکارهێنانی دوو قاپی یەکسان لەخۆدەگرێت، کە نمونەکە لە یەکێکیان دادەنرێت، لەکاتێکدا ئەوی دیکە نمونەیەکی سەرچاوەیی تێدایە، کە دەتوانێت قاپێکی بەتاڵ بێت لە هەندێک حاڵەتدا.
لە نێوان دوو قاپەکەدا، پێوەرێکی گەرمی جیاکاری هەیە کە جیاوازی لە پلەی گەرمی نێوان نمونە و نمونە سەرچاوەییەکە دەپێوێت لە کاتی گەرمکردن یان سارکردنیاندا. ئەم تەکنیکە ڕێگە بە توێژەران دەدات پلەکانی گەرمی دیاریبکەن کە تێیاندا گۆڕانکارییە قۆناغییەکان (وەک توانەوە یان بەستن) یان کارلێکە کیمیاییەکان ڕوودەدەن.
کاتێک نمونە و سەرچاوەکە پێکەوە گەرم دەکرێن پاشان جیاوازی لە پلەکانی گەرمی نێوان نمونە و سەرچاوەکە لە کاتی پڕۆسەی گەرمکردن یان سارکردندا پێوە دەکرێت. کاتێک گۆڕانکاری لە حاڵەتی نمونەدا ڕوودەدات (وەک توانەوە یان کارلێکی کیمیایی)، خاڵێک لە نەخشەکەدا دەردەکەوێت کە تێیدا جیاوازی لە پلەی گەرمیدا دەگۆڕێت.
بەزۆری گۆڕانکارییە قۆناغییەکان یان کارلێکە کیمیاییەکان لەگەڵ دەرچوون یان هەڵمژینی گەرمیدا دێن. بۆ نموونە، ئەگەر نمونەکە بەر پڕۆسەی توانەوە بکەوێت، ئەم گۆڕانکارییە دەبێتە هۆی دەرچوونی گەرمی، کە پلەی گەرمی نمونەکە زیاد دەکات لە بەراورد بە نمونە سەرچاوەییەکە. بەپێچەوانەوە، ئەگەر کارلێکی کیمیایی هەڵمژی گەرمی بێت (وەک هەندێک پڕۆسەی تێکچوون)، ئەوا ئەمە دەبێتە هۆی دابەزینی پلەی گەرمی لە نمونەکەدا لە بەراورد بە نمونە سەرچاوەییەکە.
سوودەکانی پێوان:
تەکنیکی DTA بە شێوەیەکی بەرفراوان لە بوارەکانی وەک زانستی مادەکان، کیمیا، و ئەندازیاری کیمیایی بەکاردێت، کە زانیاری بەنرخ دابین دەکات سەبارەت بە تایبەتمەندییە گەرمییەکانی مادەکان، لەوانە:
پلەکانی گەرمی گۆڕانکاری: دیاریکردنی خاڵەکان کە تێیاندا گۆڕانکارییە قۆناغییەکان ڕوودەدەن.
وزەی دەردەچوو یان هەڵمژراو: پێوانەی بڕی گەرمی بەرهەمهاتوو یان پێویست لە کاتی کارلێکەکاندا.
تایبەتمەندییەکانی جێگیری گەرمی: هەڵسەنگاندنی ڕادەی جێگیری مادەکان لە پلەی گەرمی بەرز یان نزمدا.
لێکدانەوەی ئەنجامەکان:
تەوەری ئاسۆیی پلەی گەرمی نوێنەرایەتی دەکات (°C یان K). تەوەری ستوونی جیاوازی لە پلەی گەرمی نێوان نمونە و سەرچاوەکە نوێنەرایەتی دەکات (زۆرجار بە یەکەی °C).
لێکدانەوەی لووتکەکان: کاتێک گۆڕانکاری لە حاڵەتی نمونەدا ڕوودەدات (وەک توانەوە، بەستن، یان کارلێکی کیمیایی)، لووتکە یان دابەزینێک لە نەخشەکەدا دەردەکەوێت.
لووتکە: ئاماژە بەوە دەکات کە نمونەکە پێویستی بە گەرمی زیاترە بۆ تێپەڕاندنی خاڵی گۆڕانکاری (وەک توانەوە).
دابەزین: ئاماژە بەوە دەکات کە نمونەکە گەرمی دەردەدات لە کاتی گۆڕانکاریدا (وەک ڕەقبوون).
دیاریکردنی خاڵە گەرمییەکان: دەتوانیت پلەکانی گەرمی گۆڕانکاری (وەک پلەی توانەوە یان بەستن) دیاریبکەیت لە ڕێگەی شوێنەکانی لووتکەکان و دابەزینەکان لە نەخشەکەدا.
لووتکە گەرمییەکان: ئاماژە بە ڕوودانی گۆڕانکاری لە حاڵەتی فیزیکیدا دەکەن (وەک توانەوە یان هەڵبوون).
گۆڕانکاری بچووکەکان: دەتوانن ڕەنگدانەوەی کارلێکە کیمیاییەکان یان گۆڕانکاری قۆناغییەکان بن.
وزەی بەرهەمهاتوو: لە ڕێگەی ڕووبەری ژێر لووتکە گەرمییەکەوە دەدرێت، کە یارمەتی لە خەمڵاندنی گەرمی کارلێکەکەدا دەدات.