مایکرۆسکۆپی پشکنەری سکانکردن (SPM)

پێشەکی

مایکرۆسکۆپی سکانکردن (SPM) لقێکی وردبینییە کە بەکاردێت بۆ دروستکردنی وێنەی وردی ڕووی نمونەکان بە بەکارهێنانی پشکنەرێکی فیزیکی بچووک کە سکان دەکات بەسەر نمونەکەدا. ئەم مایکرۆسکۆپانە دەتوانن لە یەک کاتدا چەندین کارلێک وێنە بکەن، و ئەو ڕێگایەی کە بۆ دەستەبەرکردنی وێنە بۆ ئەم کارلێکیانە بەکاردێت بە "mode" ناودەبرێت.

ڕوونی وێنەکان بەپێی تەکنیکەکە دەگۆڕێت، بەڵام هەندێک لە شێوازەکانی SPM دەتوانن ڕوونی ئاستی ئەتۆمی بەدەستبهێنن. وێنەکە بە جوڵاندنی نوکی پشکنەرەکە بەسەر ڕووکارەکەدا و تۆمارکردنی بەهاکان لە خاڵە جیاوازەکاندا دروست دەبێت. ئەم بەها تۆمارکراوانە نەخشەی گەرمی دروست دەکەن کە بەکاردێت بۆ بەرهەمهێنانی وێنەی کۆتایی، بەزۆری بە تۆنی خۆڵەمێشی یان پرتەقاڵی. 

نموونەکانی SPM بریتین لە:

مایکرۆسکۆپی تونێلکردنی سکانکردن (STM)

مایکرۆسکۆپی هێزی ئەتۆمی (AFM)

مایکرۆسکۆپی بینایی نزیک مەیدانی سکانکردن (SNOM) 

پێناسەی پێوانەکردن

مایکرۆسکۆپی سکانکردن (SPM) تەکنیکێکی پێشکەوتووە کە بەکاردێت بۆ لێکۆڵینەوە لە تایبەتمەندییە فیزیایی و کیمیاییەکانی ڕووکارەکان لە ئاستی نانۆدا. بە بەکارهێنانی پشکنەرێکی زۆر ورد کە ڕادەکێشرێت بەسەر ڕووی نمونەکەدا، زانیاری ورد سەبارەت بە شێوە و پێکهاتە و تایبەتمەندییەکانی ڕووی نمونەکە کۆدەکاتەوە.

جۆرە باوەکانی SPM بریتین لە STM و AFM. SPM ئامرازێکی بەهێزە کە تێڕوانینێکی ورد لە کەرەستەکان لە ئاستی نانۆدا پێشکەش .دەکات، یارمەتیدەرە لە بوارە زانستی و پیشەسازییە جیاوازەکاندا

سوودەکانی پێوانەکردن

1. ڕوونی بەرز:

SPM ڕوونی ئاستی نانۆمەتر پێشکەش دەکات، ئەمەش وایکردووە کە گونجاو بێت بۆ لێکۆڵینەوە لە نانۆ پێکهاتەکان.

2. شیکاری فرەڕەهەندی:

ڕێگە بە پشکنینی تایبەتمەندییە میکانیکی، کارەبایی و گەرمییەکانی نمونەکە دەدات، کە زانیاری گشتگیر سەبارەت بە هەڵسوکەوتی ماددە دابین دەکات.

3. مەودای بەرفراوانی بەکارهێنان:

SPM لە زانستی ماددە، بایۆلۆجی، کیمیا، فیزیا، و نانۆتەکنەلۆژیا بەکاردێت. 

جۆرەکانی نموونەی گونجاو بۆ پێوانەکردن

1. ماددە ڕەقەکان:

کانزاکان: وەک ئاسن و ئەلەمنیۆم و مس بۆ لێکۆڵینەوە لە پێکهاتەی ڕووکار و تایبەتمەندییە میکانیکییەکان.

کریستاڵەکان: بۆ شیکردنەوەی پێکهاتەی بلوری و کارلێکەکانی ڕووکار.

2. نانۆماددە:

نانۆگەردیلە: وەک نانۆگەردیلەی زیو یان زێڕ بۆ لێکۆڵینەوە لە تایبەتمەندییە بینایی و کیمیاییەکان.

فیلمی تەنک: وەک فیلمی پۆلیمر یان فۆتۆنی بۆ شیکاری ڕووکار.

3. کەرەستەی بایۆلۆجی:

خانە و شانەکان: بۆ لێکۆڵینەوە لە پێکهاتەی خانەیی و کارلێکە بایۆلۆژییەکان.

پرۆتینەکان: بۆ لێکۆڵینەوە لە پێکهاتە سێ ڕەهەندییەکان و ڕەفتاری ڕووکار.

4. پێکهاتە کیمیاییەکان:

ماددە کیمیاییەکان: وەک ترش و تفتەکان بۆ لێکۆڵینەوە لە کارلێکەکانی ڕووکار.

5. ماددە پۆلیمرییەکان:

پۆلیمرەکان: بۆ شیکردنەوەی تایبەتمەندییە فیزیایی و کیمیاییەکان و کارلێکە ژینگەییەکان.

6. ئامێری نانۆ:

پێکهاتە ئەلیکترۆنییەکان: وەک ترانسیستۆری نانۆ بۆ شیکاری ڕووکار و میکانیکی.

7. ماددە پێکهاتەکان:

بۆ لێکۆڵینەوە لە کارلێکی نێوان پێکهاتە جیاوازەکان.

8. ماددە ڕیشاڵیەکان:

نانۆفایبەر: لە بەکارهێنانی پزیشکی یان ژینگەیی بۆ شیکاری ڕووکار و میکانیکی بەکاردێت. 

مەرجەکانی پێوانەکردن

پێویستە نمونەکان بە وریاییەوە بە ڕوویەکی نەرم و خاوێن ئامادە بکرێن.

ڕەنگە هەندێک لە نمونەکان پێویستیان بە چارەسەری تایبەت هەبێت (بۆ نموونە، ساردکردنەوە یان وشککردنەوە) پێش پێوانەکردن.

شیکاری ئەنجامەکان

ئەنجامەکان بە پشتبەستن بەو تایبەتمەندییە میکانیکی و کیمیایی و فیزیاییانەی کە لە پێوانەکانەوە وەرگیراون لێکدەدرێنەوە، بە لەبەرچاوگرتنی ئەو بارودۆخەی کە تاقیکردنەوەکان لە ژێردا ئەنجامدراون.

گرنگە شیکارکار زانیاری تەواوی هەبێت لەسەر چۆنیەتی لێکدانەوەی ئەنجامەکان و مامەڵەکردن لەگەڵ هەر گۆڕانکارییەک یان لادانێک کە لەوانەیە سەرهەڵبدات. زانیاری بەنرخی تر کە دەتوانێت ببێتە هۆی پێشکەوتن لە توێژینەوە و پەرەپێدان دەتوانرێت لە ڕیی پەیوەندیکردن لەگەڵ پسپۆڕانی سەنتەری فۆتۆن دەستەبەر بکرێت.