تەزووی فۆتۆنی
پێشەکی
تەکنەلۆژیای تەزووی فۆتۆنی (Photocurrent) تەنها ئامرازێکی سادە نییە، بەڵکو دەروازەیەکە بۆ جیهانی فۆتۆکیمیا و تەکنەلۆژیای داهاتوو. لەگەڵ پەرەسەندنی پێویستی سەرچاوەی وزەی نوێبووەوە، لەبەر ڕۆشنایی زیادبوونی پێویستی بە سەرچاوەی وزەی نوێبووەوە، ئەم تەکنەلۆژیایە ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە بەدەستهێنانی کارایی گونجاوی ماددە هەستیارەکان بە ڕووناکی، وە بەشدارە لە پەرەپێدانی چارەسەری داهێنەرانە بۆ گۆڕینی وزەی خۆر بۆ کارەبا. تەزووی فۆتۆنی (Photocurrent) پردێک لە نێوان زانست و بەکارهێنانی پراکتیکیدا دروست دەکات. بە تێگەیشتن لە چۆنیەتی کارکردنی و سوودەکانی، توێژەران و داهێنەرەکان دەتوانن سنوورەکانی تەکنەلۆژیا بەرەو پێشەوەببەن، ئەمەش یارمەتیدەر دەبێت بۆ بنیاتنانی داهاتوویەکی بەردەوامتر لەسەر بنەمای وزەی نوێبووەوە. ئەنجامەکانی گەڕان و شیکارییەکان دەتوانێت ئەگەری نوێ و داهێنەرانە بۆ باشترکردنی کارایی ماددە و بەکارهێنانیان لە بەکارهێنانی ژینگەیی و تەکنەلۆژیدا ئاشکرا بکات.
بنەمای کارکردن
تەکنەلۆژیای تەزووی فۆتۆنی (Photocurrent) لەسەر بنەمای هاندانی ئەلکترۆنەکان بە بەکارهێنانی ڕووناکی دامەزراوە. کاتێک ماددەیەکی هەستیاری ڕووناکی وەک دووەم ئۆکسیدی تیتانیۆم بەر تیشکی ڕووناکی دەکەوێت، فۆتۆنەکان هەڵدەمژرێن، ئەمەش دەبێتە هۆی وروژاندنی ئەلکترۆنەکان لە دۆخی وزەی کەمەوە بۆ دۆخیکی وزەی بەرز. ئەم پرۆسەیە "کنۆڵە" (hole) و ئەلکترۆنی ئازاد دروست دەکات، ڕێگە بە ڕۆیشتنی کارەبا دەدات کاتێک بەستراوەتەوە بە بازنەیەکی کارەباییەوە.
شێوازی کارکردن
ڕووناکی (درەوشاندنەوە): تیشکی ڕووناکی دەدرەوشێتەوە (ئاراستە) بۆ سەر نمونەکە.
وروژاندن: هەڵمژینی فۆتۆنەکان دەبێتە هۆی ئازادکرنی ئەلکترۆنەکان.
کارەبا: تێپەڕبوون ئەلکترۆنەکان و "کنۆڵەکان" (holes) دروستکراوەکان دەبێتە هۆی بەرهەم هێنانی کارەبا.
سوودەکان
بەدەستهێنانی کارایی بەرز: هەڵسەنگاندنی کەرەستەکان بە مەبەستی دیاریکردنی کاراترینیان لە گۆڕینی وزەی ڕووناکی بۆ کارەبا.
بەکارهێنانی جۆراوجۆر: بەکارهێنانی لە پەرەپێدانی خانە خۆرەکان و تەکنەلۆژیای پاککردنەوەی ئاو و شیکاری کیمیاییدا.
ئاشکراکردنی داینامیکی: یارمەتی بەدواداچوون بۆ چۆنێتی مادەکان وەڵامی ڕووناکی دەدەنەوە بە تێپەڕبوونی کات، داینامیکی ئاڵۆزی کاردانەوەی فۆتۆ ئاشکرا دەکات.
فراوانکردنی بازنەی توێژینەوە: دابین کردنی سەکۆیەک بەرفراوان بۆ لێکۆڵینەوە لە کۆمەڵێک مادەی، لەوانەش ماددەنانۆیی و ماددە پێشکەوتووەکان.
جۆرەکانی نموونەی گونجاو بۆ پێوانەکرد
تەکنەلۆژیای تەزووی فۆتۆنی (Photocurrent) دەرگا دەکاتەوە بۆ پێوانەکردنی چەندین نمونەی جۆراوجۆر:
ماددەنانۆییەکان: وەکو ئۆکسیدی زینک و دووەم ئۆکسیدی تیتانیۆم، کە تایبەتمەندی بینایی (ڕووناکی) جیاواز نیشان دەدەن.
خانەی خۆری ئۆرگانیک: بۆ شیکردنەوەی کارایی گۆڕاوی لە نێوان ماددە ئۆرگانییە جیاوازەکان.
فۆتۆکاتالیست: وەک ئەو مادانەی کە لە دابەشکردنی ئاودا بەکاردەهێنرێن، یارمەتی بەرهەمهێنانی هایدرۆجین دەدەن.
ماددە پێکهاتەکان: لە چەندین پێکهاتەی دروستکراوە بۆ بەدەستهێنانی تایبەتمەندی بینایی (ڕووناکی) و کارەبایی بەرزکراوە.
لێکدانەوەی ئەنجامەکان
لە کاتی شیکردنەوەی داتاکانی تەزووی فۆتۆنی (Photocurrent) ، دەتوانرێت چەندین لایەنی سەرەکی چاودێری بکرێت:
چڕی کارەبا (J): ڕەنگدانەوەی کارایی مادەکە؛ تا چڕییەکەی زیاتر بێت، توانای بەرهەمهێنانی کارەبا زیاتر دەبێت.
وەڵامدانەوە بەپێی کات: شیکردنەوەی گۆڕانکارییەکانی بە تێپەڕبوونی کات نیشان دەدات کە مادەکە چەندە خێرا وەڵامی گۆڕانکارییەکانی ڕووناکی دەداتەوە.
ڤۆڵتیە (V): یارمەتی دیاریکردنی ئاستێکی پێویست دەدات بۆ دروستکردنی کارەبا، تێڕوانینێک پێشکەش دەکات بۆ تایبەتمەندییە کارەباییەکانی مادەکە.
شیکاری شەبەنگ: بە بەکارهێنانی درێژی شەپۆلی جیاواز، توانای مادەکان دیاری بکرێت کە چەندە بە شێوەیەکی کاریگەر ڕووناکی هەڵدەمژن، ئەمەش یارمەتی باشترکردنی دیزاینەکەی دەدات.