تەکنیکەکانی شیکاری گەرمی
پێشەکی لەسەر: (TGA – DTG – DSC)
تەکنیکەکانی شیکاری گەرمی بەکارهێنانی بەرفراوانیان هەیە لە بواری فیزیا و ماددەکاندا، کە بۆ لێکۆڵینەوەی تایبەتمەندییە گەرمی و ڕەفتارییەکانی ماددەکان لە ژێر کاریگەری گەرمیدا بەکاردێن. ئەم تەکنیکانە بریتین لە شیکاری کێشی گەرمی (TGA - Thermogravimetric Analysis)، شیکاری گەرمی جیاوازی (DTA - Differential Thermal Analysis)، و شیکاری گەرمی جیاوازی بۆ پشکنین (DSC - Differential Scanning Calorimetry). هەر تەکنیکێک بنەمای کاری تایبەت و بەکارهێنانی جیاوازی هەیە.
تەکنیکەکانی TGA، DTA، و DSC وەک ئامرازی گرنگ لە شیکاری ماددەکان و تێگەیشتن لە ڕەفتاری گەرمییان دادەنرێن. ئەم تەکنیکانە یارمەتی قوتابی و لێکۆڵەران دەدەن لە بوارەکانی فیزیا و زانستی ماددەکاندا بۆ لێکۆڵینەوەی تایبەتمەندییە گەرمییەکان بە شێوەیەکی ورد و متمانەپێکراو. لە ڕێگەی تێگەیشتن لە چۆنیەتی کارکردنی ئەم تەکنیکانە و لێکدانەوەی ئەنجامەکان، قوتابیان دەتوانن ئەم پێوانانە بەکاربهێنن لە کۆمەڵێک جۆراوجۆر لە بەکارهێنانی لێکۆڵینەوە و پیشەسازی.
1. شیکاری کێشی گەرمی (TGA)
بنەمای کار: TGA گۆڕانکاری لە کێشی نموونەدا لەگەڵ گۆڕانی پلەی گەرمی یان کات دەپێوێت. نموونە لە کەشوهەوایەکی داخراودا گەرم دەکرێت، و کێش بە وردی پێودەکرێت. کاتێک ماددە لە ژێر کاریگەری گەرمیدا دەڕووخێت یان هەڵدەبووژێتەوە، دەتوانین گۆڕانکاری لە کێشدا بینین.
سوودەکانی شیکاری:
دیاریکردنی جێگیری گەرمی: یارمەتی دەدات لە هەڵسەنگاندنی مەودای جێگیری ماددەکان لە ژێر پلەی گەرمی بەرزدا.
شیکاری پێکهاتەکان: بەکاردێت بۆ دیاریکردنی ڕێژەی پێکهاتە جیاوازەکان لە تێکەڵەیەکدا (وەک پۆلیمەر یان کۆمپاوندە کیمیاییەکان).
لێکۆڵینەوەی ڕووخان: ڕێگا دەدات بۆ زانینی پلەی گەرمی ڕووخانی ماددەکان.
لێکدانەوەی ئەنجامەکان:
خەتێک دەکێشرێت کە کێش بەرامبەر پلەی گەرمی نیشان دەدات. دەتوانین خاڵەکانی ڕووخان و دەرچوونی گازی دیاری بکەین لە ڕێگەی کەمبوونەوەکانی کێشەوە.
2. شیکاری گەرمی جیاوازی (DTA)
بنەمای کار:
DTAجیاوازی لە پلەی گەرمی نێوان نموونە و ڕەفەرانسێکی بێ کارلێکی دەپێوێت لە کاتی گەرمکردن یان سارکردنەوەدا. کاتێک گۆڕانکاری لە حاڵەتی نموونەدا ڕوودەدات (وەک توانەوە یان بەستن)، جیاوازی لە پلەی گەرمیدا دەردەکەوێت.
سوودەکانی شیکاری:
دیاریکردنی پلەی گەرمی گەرمی: وەک پلەکانی توانەوە و بەستن.
شیکاری کارلێکی کیمیایی: بەکاردێت بۆ دیاریکردنی کارلێکی گەرمی کە لە ماددەکاندا ڕوودەدات.
بەکارهێنانی چەندگانە: لە بوارەکانی وەک زانستی ماددەکان، کیمیا، و پیشەسازی خۆراک.
لێکدانەوەی ئەنجامەکان:
لووتکە و کەمبوونەوەکان لە خەتی DTA دا لە پلەی گەرمی دیاریکراودا دەردەکەون، کە ئاماژە بە گۆڕانکاری گەرمی دەکەن. دەتوانین تایبەتمەندی ماددەکان لە ڕێگەی شوێنی لووتکەکانەوە دیاری بکەین.
3. شیکاری گەرمی جیاوازی بۆ پشکنین (DSC)
بنەمای کار: DSC لێشاوی گەرمی پێویست بۆ گەرمکردنی نموونە بەراورد بە ڕەفەرانس دەپێوێت. گەرمی هەڵمژراو یان دەرپەڕاو لە کاتی گۆڕانکاری گەرمیدا پێودەکرێت.
سوودەکانی شیکاری:
دیاریکردنی گەرمی کارلێک: وەک گەرمی توانەوە، بەستن، و ڕووخان.
شیکاری جێگیری گەرمی: بەکاردێت بۆ هەڵسەنگاندنی جێگیری ماددەکان لە ژێر گەرمیدا.
بەکارهێنانی پیشەسازی: لە پەرەپێدانی دەرمان، پۆلیمەر، و ماددە خۆراکییەکاندا.
لێکدانەوەی ئەنجامەکان:
خەتێک دەکێشرێت کە لێشاوی گەرمی بەرامبەر پلەی گەرمی نیشان دەدات. لووتکە ئەرێنییەکان ئاماژە بە هەڵمژانی گەرمی دەکەن و لووتکە نەرێنییەکان ئاماژە بە دەرپەڕینی گەرمی دەکەن. دەتوانین گەرمی کارلێک لە ڕووبەری ژێر خەتەوە حیساب بکەین.